อาลัย “ศ.หยวน หลงผิง” บิดาแห่งข้าวพันธุ์ผสมของจีน

ผู้เขียน : ดร. ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร

            ชื่อของ “ศ.หยวน หลงผิง”(Yuan Longping )เป็นบุคคลที่ชาวจีนต่างรู้จักคุ้นเคยเป็นอย่างดีเพราะท่านคือผู้อุทิศตนให้กับการแก้ปัญหาความอดอยาก มุ่งผลิตข้าวเพื่อดูแลปากท้องของประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลก

           ข่าวการจากไปของนักวิทยาศาสตร์จีนวัย 91ปีที่ได้รับการขนานนามว่าเป็น “บิดาแห่งข้าวลูกผสม”เมื่อวันเสาร์ที่ 22 พ.ค.ที่ผ่านมา จึงนับเป็นอีกหนึ่งในความสูญเสียครั้งใหญ่ของชาวจีน

           ศ.หยวนหลงผิง เกิดเมื่อวันที่ 7 ก.ย.1930เป็นทายาทของครอบครัวเกษตรกรที่ยากจน และเริ่มชีวิตการทำงานที่มณฑลหูหนานซึ่งกลายเป็นเสมือนบ้านเกิดของท่านในเวลาต่อมา

           ในความมุ่งหวังที่จะขจัดปัญหาการขาดแคลนอาหารให้หมดสิ้นจากแผ่นดินจีนความคิดเรื่องข้าวพันธุ์ผสมได้ผุดขึ้นในทศวรรษ 1960 “พี่น้องชาวจีนต้องมีข้าวบริโภคและไม่อดอาหารตายอีกต่อไป” และจากผลงานการวิจัยและพัฒนาข้าวพันธุ์ผสมนี้เองทำให้ ศ.หยวน หลงผิง ก้าวขึ้นเป็นนักวิทยาศาสตร์ชื่อดังของจีนและของโลกในเวลาต่อมา

           ความทุ่มเทของท่านตลอดช่วงชีวิตของการทำงานในทุ่งนาด้วยความสุขกว่า50 ปีทำให้การวิจัยและพัฒนาของข้าวพันธุ์ผสมของจีนอยู่ในกระแสความสนใจของผู้คนมากมายทั่วโลกทั้งจากประเทศผู้ผลิตและส่งออก และผู้บริโภคข้าวรายใหญ่ของโลก

           นามของท่านถูกนำไปตั้งเป็นชื่อดาวเคราะห์น้อยและวิทยาลัยอีกทั้งยังได้รับรางวัลที่ทรงคุณค่ามากมายอาทิ StatePreeminent Science and Technology Award ของจีนในปี 2000Wolf Prize in Agriculture และ World Food Prize ในปี 2004

           นอกจากนี้ท่านยังเคยดำรงตำแหน่งอธิบดีศูนย์วิจัยและพัฒนาข้าวพันธุ์ผสมแห่งชาติ (NationalHybrid Rice R&D Center) และได้รับแต่งตั้งเป็นศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยเกษตรมณฑลหูหนาน(Hunan Agricultural University) ที่ฉางซา รวมทั้งได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกของสภาที่ปรึกษาทางการเมืองแห่งชาติจีนและสถาบันด้านวิศวกรรมศาสตร์แห่งชาติ

           ข้าวพันธุ์ผสมที่ถูกคิดค้นขึ้นเหล่านี้มีผลิตภาพที่สูงกว่าข้าวทั่วไปถึง30%และถูกพัฒนาเพื่อการเพาะปลูกในสภาพภูมิอากาศที่มีลักษณะเฉพาะและแตกต่างกันสุดขั้ว อาทิทะเลทราย และพื้นที่ดินเค็ม ซึ่งช่วยเพิ่มเสถียรภาพด้านความมั่นคงด้านอาหารของจีนได้อย่างมาก

           ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาข้าวหลากหลายสายพันธุ์ดังกล่าวยังถูกนำไปเพาะปลูกอย่างแพร่หลาย คิดเป็นราว 60% ของผลผลิตข้าวของจีนในปัจจุบัน

           จากสถิติขององค์การอาหารและเกษตร(FAO) แห่งองค์การสหประชาชาติในปี 1991 ซึ่งเป็นช่วงที่ท่านรับตำแหน่งประธานที่ปรึกษาแก่ FAO ระบุว่า 20% ของผลผลิตข้าวโลกมาจาก 10% ของพื้นที่เพาะปลูกที่ปลูกข้าวพันธุ์ผสม

           ผลผลิตดังกล่าวทำให้พี่น้องชาวจีน 80 ล้านคนมีอาหารหลักบริโภคอย่างพอเพียง หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือสิ่งที่ท่านวิจัยขึ้นเปรียบเสมือนทำให้คนไทยทั้งประเทศสามารถมีข้าวบริโภคได้ทั้งปีและยังเหลือบางส่วนสำหรับการส่งออก

           นอกจากนี้นับแต่ปี 2007 พันธุ์ข้าวเหล่านี้ยังถูกนำไปทดสอบทดลอง จนกระทั่งสามารถนำไปเพาะปลูกในเชิงพาณิชย์ โดยการพัฒนาร่วมมือในการเพาะปลูกในต่างประเทศจะดำเนินการผ่านYuan Long Ping High-Tech Agriculture Co., Ltd.

           “LongPing High-Tech” เป็นกิจการที่ก่อตั้งขึ้นที่เมืองฉางซา มณฑลหูหนาน เมื่อปี1999 หรือราว 20ปีหลังการเปิดประเทศสู่โลกภายนอกครั้งใหม่โดยการสนับสนุนของสถาบันด้านการเกษตรของมณฑลหูหนาน (Hunan ProvincialAcademy of Agriculture) และศูนย์วิจัยข้าวพันธุ์ผสมแห่งมณฑลหูหนาน(Hunan Hybrid Rice Research Center)

           ปัจจุบัน บริษัทนี้จดทะเบียนอยู่ในตลาดหลักทรัพย์เซี่ยงไฮ้ส่งออกพันธุ์ข้าวพันธุ์ผสมปีละหลายพันตันและช่วยพัฒนาบุคลากรด้านวิจัยและเทคนิคให้แก่ผู้คนจากประเทศกำลังพัฒนาในหลายสิบประเทศในภูมิภาคเอเชียแอฟริกา และอเมริกาใต้

           ประเทศที่เป็นแหล่งเพาะปลูกข้าวทั่วโลกอาทิ สหรัฐฯ บราซิล เวียดนาม ฟิลิปปินส์ อินเดีย และมาดากัสการ์ ต่างเชิญศ.หยวนหลงผิงไปให้คำปรึกษา และถ่ายทอดความรู้แก่นักวิจัยและนักเรียนนักศึกษา ส่งผลให้ช่วยลดปัญหาการขาดแคลนอาหารของมวลมนุษยชาติสร้างงานสร้างอาชีพ และเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรอย่างกว้างขวาง

           ด้วยผลงานตลอดหลายสิบปีที่ศ.หยวนหลงผิงคิดค้นขึ้น ส่งผลให้จีนสามารถผลิตข้าวเลี้ยง 20% ของประชากรโลกโดยอาศัยพื้นที่ไม่ถึง 9% ของพื้นที่เพาะปลูกของโลก

           ประการสำคัญก็คือท่านมอบสิทธิบัตรข้าวพันธุ์ผสมทั้งหมดให้แก่รัฐบาลจีน จนได้สมญานามว่าเป็น “บิดาแห่งข้าวพันธุ์ผสม” ของจีน

           วันที่10 มี.ค. 2021มีข่าวใหญ่ที่สร้างความตกใจให้กับพี่น้องชาวจีนเมื่อศ.หยวน หลงผิงล้มลงในพื้นที่ศูนย์วิจัยข้าวพันธุ์ผสมที่เมืองซานย่า มณฑลไห่หนาน  ด้วยอายุที่มากทำให้ชาวจีนต่างกังวลใจและสวดอ้อนวอนให้ท่านปลอดภัย

           หลังจากรักษาตัวอยู่ระยะหนึ่งในช่วงต้นเดือนเม.ย. 2021 ทีมแพทย์ได้ตัดสินใจย้ายท่านไปรักษาตัวต่อที่โรงพยาบาลเซียงหยา(Xiangya) ของ Central South University เมืองฉางซา มณฑลหูหนาน ใกล้บ้านพักของครอบครัว

           แม้ว่าทีมแพทย์และพยาบาลจะพยายามอย่างสุดความสามารถแต่ในที่สุด สิ่งที่ชาวจีนไม่อยากให้เห็นก็เกิดขึ้นในช่วงบ่ายของวันเสาร์ที่ 22 พ.ค. 2021 ศ.หยวน หลงผิง ได้จากไปอย่างสงบ สิริรวมอายุ91 ปี

           ทันทีที่ข่าวการจากไปของศ.หยวนหลงผิงถูกเผยแพร่ออกไป ชาวจีนต่างเศร้าโศกเสียใจและนำช่อดอกไม้ไปวางไว้อาลัยเป็นครั้งสุดท้ายในทุกศูนย์วิจัยข้าวพันธุ์ผสมที่กระจายอยู่นับร้อยแห่งทั่วจีน

           ขณะเดียวกันครอบครัวของผู้คนหลายหมื่นคนต่างเดินทางไปสวดมนต์และแสดงความสำนึกในบุญคุณที่ท่านมีต่อแผ่นดินจีนส่งผลให้บ้านพัก โรงเรียน และโรงพยาบาลดังกล่าวเต็มไปด้วยผู้คน คำกล่าวไว้อาลัยและช่อดอกไม้ที่สูงดั่งภูเขา

           โลกโซเชียลมีเดียในจีนต่างเต็มไปด้วยภาพใบหน้าที่เปื้อนรอยยิ้มของท่านทุ่งนา ต้นข้าว ชามข้าวสวยควันฉุย คำสรรเสริญ และคำอาลัย ตลอดหลายวันที่ผ่านมา

           “หากสวรรค์มีอยู่จริงคงอบอวลไปด้วยกลิ่นหอมเฉกเช่นเดียวกับทุ่งข้าว” ถ้อยคำส่วนหนึ่งของเพลงซึ่งถูกแต่งขึ้นเพื่ออุทิศแก่ท่าน

           แม้ท่านจะจากโลกนี้ไปแล้วแต่คุณความดีอันยิ่งใหญ่ที่ศ.หยวนหลงผิงได้สร้างและอุทิศให้แก่ประเทศและพี่น้องชาวจีนจะยังคงเป็นที่จดจำตราบนานเท่านาน

เกี่ยวกับผู้เขียน

            ดร.ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร รองประธานและเลขาธิการหอการค้าไทยในจีนอดีตเคยดำรงตำแหน่งอัครราชทูต (ฝ่ายการพาณิชย์) ณ กรุงปักกิ่ง โดยรับราชการในกรมส่งเสริมการส่งออกกระทรวงพาณิชย์มาอย่างยาวนาน เคยปฎิบัติหน้าที่ กงสุล (ฝ่ายการพาณิชย์) ณ นครเซี่ยงไฮ้และยังเป็นนักเขียนอิสระ อาจารย์พิเศษ กรรมการและที่ปรึกษาองค์กรภาครัฐและเอกชน

‍