งานมหกรรม CAEXPO สะพานเชื่อมความร่วมมือเศรษฐกิจดิจิทัลจีน-อาเซียน

ผู้เขียน: หลี หมิ่น, หวง อวิ๋นอวิ๋น นิตยสาร CAP

        อาเซียนเป็นส่วนสำคัญของเส้นทางสายไหมทางทะเลแห่งศตวรรษที่21 ปัจจุบันอุตสาหกรรมดิจิทัลของอาเซียนกำลังเผชิญหน้ากับฐานการตลาดที่กว้าง ดังนั้นจึงจำเป็นต้องเร่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจดิจิทัลอย่างจริงจัง

        หลี่ไคฟู่ ประธานและ CEO ของSinovation Ventures กล่าวในการประชุมเศรษฐกิจนานาชาติเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก(SPIEF) เมื่อเดือนมิถุนายน 2562 ว่า “เมื่อใดที่สามารถบูรณาการปัญญาประดิษฐ์(AI)เข้ากับข้อมูลขนาดใหญ่(Big Data) และแอปพลิเคชันมือถือ(APP)ได้สำเร็จ สามสิ่งนี้จะเข้ามาเป็นแรงหนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจที่แข็งแกร่งให้กับประเทศใน‘หนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง’ ได้ในอนาคต”

        ในการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน-จีนเมื่อเดือนกรกฎาคม 2562 ทั้งสองฝ่ายเห็นพ้องที่จะกำหนดให้ปี 2563เป็นปีแห่งความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัลจีน-อาเซียน พร้อมขยายความร่วมมือด้านอีคอมเมิร์ซเทคโนโลยีนวัตกรรม เครือข่าย 5G และเมืองอัจฉริยะ ซึ่งในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมางานมหกรรมแสดงสินค้าจีน-อาเซียน (China-ASEAN Expo: CAEXPO) ได้เข้ามามีบทบาทส่งเสริมในด้านนี้ด้วยการทำหน้าที่เป็นแพลตฟอร์มตัวกลางประสานความร่วมมือและการเจรจาระดับสูงด้านเศรษฐกิจดิจิทัลระหว่างจีน-อาเซียน

อาเซียนเร่งผลักดันการพัฒนาเศรษฐกิจดิจิทัล

        การปฏิรูปด้านเทคโนโลยีสารสนเทศการสื่อสาร,BigData และอุปกรณ์เคลื่อนที่ (Mobile Terminal)เป็นเหมือนบานประตูที่เปิดกว้างให้กับอุตสาหกรรมดิจิทัลในกลุ่มประเทศอาเซียน โดยมีเวียดนามและอินโดนีเซียเป็นสองตลาดเศรษฐกิจดิจิทัลที่มีศักยภาพเติบโตสูงสุด

        รายงานระบุว่า ช่วง 4ปีที่ผ่านมา ขนาดของเศรษฐกิจดิจิทัลในอินโดนีเซีย ขยายตัวจาก 8,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เป็น 40,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ อัตราการเติบโตเฉลี่ยต่อปีแบบทบต้น(Compound Annual Growth Rate) อยู่ที่ 49%   ในปี2562 เวียดนามมีผู้ใช้งานอินเทอร์เน็ตสูงถึง 61 ล้านคน ระยะเวลาการใช้งานอินเทอร์เน็ตโดยเฉลี่ยอยู่ที่3 ชั่วโมง 12 นาที เพิ่มขึ้นอย่างมากเมื่อเทียบกับในอดีต นอกจากนี้ยังมีการคาดการณ์ว่า ผู้ใช้งานดิจิทัลในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะมีจำนวนทะลุ 300ล้านคน ในปี 2568 เพิ่มขึ้น 24% จากปี 2561 โดยมีมูลค่าการใช้จ่ายด้านดิจิทัลเฉลี่ยต่อคนอยู่ที่390 เหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นจากเดิมสองเท่า

        Infocomm Media DevelopmentAuthority (IMDA) หน่วยงานกำกับดูแลด้านโทรคมนาคมของสิงคโปร์ประกาศว่า สิงคโปร์กำลังจะเปลี่ยนผ่านสู่ยุค 5G ในไม่ช้า โดยในปี2563 สิงคโปร์มีแผนจะเปิดตัวผู้ให้บริการ 5G ทั้งสิ้น 4เครือข่าย แบ่งเป็นผู้ให้บริการ 5G เต็มรูปแบบ 2 เครือข่าย และจำกัดพื้นที่ให้บริการ2 เครือข่าย ด้านเวียดนามตั้งเป้าเศรษฐกิจดิจิทัลมีสัดส่วนอยู่ที่ประมาณ 20% ของ GDPภายในปี 2568 และผลิตภาพแรงงาน (Labour Productivity) เพิ่มขึ้นเฉลี่ยมากกว่า 7% ต่อปี

        แม้อาเซียนจะเป็นตลาดที่มีศักยภาพสูงแต่ก็ยังขาดการวางรากฐานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจดิจิทัลที่มั่นคง ทั้งปัญหาด้านโครงสร้างเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่ล้าหลังรูปแบบการชำระเงินออนไลน์ที่ยังไม่เป็นที่แพร่หลาย การขาดแคลนเงินทุน และการขาดแคลนบุคลากรที่มีความสามารถภายในประเทศล้วนแล้วแต่เป็นปัญหาที่พบได้ทั่วไปในกลุ่มประเทศอาเซียน ในทางกลับกัน ข้อบกพร่องเหล่านี้กลับสร้างโอกาสทางการพัฒนาให้กับเศรษฐกิจดิจิทัลในอาเซียนเป็นอย่างมากการแสวงหาความร่วมมือจากต่างประเทศจึงเป็นหนึ่งในมาตรการที่จำเป็น

CAEXPO ประตูสู่ความร่วมมือเศรษฐกิจดิจิทัล

        จีนเริ่มดำเนินยุทธศาสตร์ส่งเสริมด้านBigData อย่างเต็มรูปแบบมาตั้งแต่ปี 2561 ทั้งการเร่งพัฒนาประเทศสู่การเป็นผู้นำด้านดิจิทัลการส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล รวมทั้งผลักดันให้เกิดการบูรณาการเชิงลึกระหว่างเครือข่ายอินเทอร์เน็ต,Big Data, AI และเศรษฐกิจที่แท้จริง (RealEconomy)

        เศรษฐกิจดิจิทัลได้กลายเป็นตัวขับเคลื่อนการพัฒนาให้กับเศรษฐกิจจีนและเป็นกลไกสำคัญที่ช่วยผลักดันให้เกิดการพัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพ ในปี 2561เศรษฐกิจดิจิทัลมีส่วนช่วยหนุนการเติบโตของ GDP จีนมากถึง67.9% เพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้า 12.9%

        CAEXPO ในฐานะงานมหกรรมแสดงสินค้าระดับนานาชาติที่มีบทบาทสำคัญในการเชื่อมโยงความร่วมมือจีน-อาเซียนได้มีส่วนร่วมในการสร้าง “หนึ่งแถบ หนึ่งเส้นทาง” อย่างแข็งขัน รวมทั้งมีส่วนช่วยผลักดันให้เกิดความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัลที่เป็นรูปธรรมระหว่างจีน-อาเซียนผ่านการจัดแสดงเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตและความสำเร็จของอีคอมเมิร์ซข้ามพรมแดนของจีน รวมไปถึงการจัดงานฟอรั่มและการประชุมต่างๆอาทิ ฟอรั่มศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลสารสนเทศจีน-อาเซียน (China-ASEANInformation Harbor Forum), การประชุมสุดยอดอีคอมเมิร์ซจีน-อาเซียน (China-ASEANE-Commerce Summit) และ ฟอรั่มการพัฒนาอีคอมเมิร์ซข้ามพรมแดน (Cross-BorderE-Commerce Development Forum)

        ปี 2558 มีการประกาศจัดตั้ง“ศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลสารสนเทศจีน-อาเซียน” (China-ASEAN InformationHarbor: CAIH) ในพิธีเปิดงาน CAEXPO ครั้งที่ 12 เพื่อเป็นศูนย์กลางข้อมูลทางการเงินระหว่างประเทศในระดับภูมิภาคมุ่งส่งเสริมความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัล พร้อมเป็นแรงขับเคลื่อนใหม่ให้กับการเติบโตทางเศรษฐกิจและการยกระดับอุตสาหกรรม

        ปี 2561 ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัลจีน-อาเซียนมีความคืบหน้าต่อเนื่องโดย CAEXPO ได้จัดงานฟอรั่มที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจดิจิทัลขึ้นเป็นครั้งแรก ได้แก่ “ฟอรั่มศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลสารสนเทศจีน-อาเซียนและเศรษฐกิจดิจิทัล”(China-ASEAN Information Harbor-Digital Economy Forum)

        ปี 2562 งาน CAEXPOครั้งที่ 16 ได้ร่วมเปิดฉากใหม่ให้กับความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัลจีน-อาเซียนโดยผู้นำจีนได้กล่าวไว้ในพิธีเปิดว่า ในโอกาสที่ปี 2563 เป็นปีแห่งความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัลจีน-อาเซียนจีนยินดีที่จะขยายความร่วมมือกับอาเซียนในด้านอีคอมเมิร์ซ, การค้าดิจิทัล และเครือข่ายระบบ5G

        นอกจากนี้ แอปพลิเคชันและเทคโนโลยีสารสนเทศยุคใหม่อย่างอินเทอร์เน็ต, Big Data และ AI ถือเป็นไฮไลท์สำคัญของงานCAEXPO ครั้งที่ 16 โดยในงานมีการจัดแสดงเทคโนโลยีขั้นสูงมากมาย ทั้งเทคโนโลยี5G, การสื่อสารที่เข้ารหัส, ระบบแยกแยะภาษา, เทคโนโลยีช่วยขับขี่อัจฉริยะซึ่งผู้เข้าร่วมงานจากนานาประเทศต่างให้ความสนใจ

จุดแข็งของ CAEXPOช่วยเสริมความร่วมมือเศรษฐกิจดิจิทัล

        เมื่อวันที่ 22ตุลาคม 2562 "พิธีสารเพื่อยกระดับความตกลงเขตการค้าเสรีอาเซียน-จีน" (ACFTA Upgrading Protocol) ได้มีผลบังคับใช้กับประเทศสมาชิกทั้งหมดอย่างเต็มรูปแบบ หวัง อวี้จู่ รองคณบดีสถาบันวิจัยจีน-อาเซียน มหาวิทยาลัยกว่างซี กล่าวว่า การบังคับใช้พิธีสารยกระดับFTA อาเซียน-จีน ได้ช่วยลดอุปสรรคทางการค้าหลายด้านทั้งในแง่ของกฎว่าด้วยแหล่งกำเนิดสินค้า พิธีการศุลกากร รวมไปถึงข้อกำหนดด้านการค้าการบริการและการลงทุนซึ่งจะทำให้ทุกฝ่ายสามารถใช้ประโยชน์จาก FTA ได้อย่างเต็มที่มากขึ้น

        นี่ย่อมหมายถึงการเชื่อมโยงด้านอุตสาหกรรมระหว่างสองฝ่ายที่จะเพิ่มมากขึ้นในทุกมิติอันจะนำมาสู่การกระตุ้นความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัลด้านต่างๆ ทั้งอีคอมเมิร์ซเมืองอัจฉริยะ และ 5G  โดยปี 2563 เป็นปีแห่งความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัลจีน-อาเซียนเศรษฐกิจดิจิทัลจะกลายเป็นหนึ่งในไฮไลท์สำคัญของงาน CAEXPO ปีนี้อย่างแน่นอน

        ด้วยงาน CAEXPO เป็นเวทีแลกเปลี่ยนทางเศรษฐกิจการค้าระดับนานาชาติและระดับประเทศที่ได้รับการสนับสนุนจากสำนักเลขาธิการอาเซียนและหน่วยงานที่รับผิดชอบด้านเศรษฐกิจการค้าของจีนและอาเซียน 10 ประเทศ จึงทำให้งานCAEXPO มีศักยภาพดึงดูดผู้เข้าร่วมงานได้เป็นจำนวนมาก โดยในงานCAEXPO ครั้งที่ 16 ที่ผ่านมา มีผู้นำจากจีนและนานาประเทศเข้าร่วม 83 คน แขกผู้มีเกียรติระดับรัฐมนตรีเข้าร่วมกว่า3,300 คน และมีผู้เข้าร่วมงานและร่วมออกบูธกว่า 832,000 คน ซึ่งหมายความว่าทั้ง 11ประเทศมีแพลตฟอร์มที่มีเสถียรภาพเพียงพอสำหรับความร่วมมือในด้านต่างๆ ทั้งด้านการปรับโครงสร้างอุตสาหกรรมดิจิทัลการส่งเสริมดิจิทัลในอุตสาหกรรม และเพิ่มศักยภาพการจ้างงานในอุตสาหกรรมดิจิทัล

        CAEXPO มีความร่วมมือระดับผู้นำกับนานาประเทศและมีประสบการณ์ด้านความร่วมมือแบบพหุภาคีในระดับนานาชาติมามากมาย ความรับผิดชอบและพันธกิจใหม่ของCAEXPO คือ การสร้างสะพานความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัลจีน-อาเซียนให้เท่าทันและสอดรับกับการพัฒนาเศรษฐกิจโลกในปัจจุบันซึ่งความร่วมมือด้านเศรษฐกิจดิจิทัลในงาน CAEXPO ครั้งที่ 17จะถูกนำเสนอออกมาในรูปแบบไหน เราต้องมาจับตาดูกันต่อไป